İlk Tevrat metinlerinde kullanıldığı düşünülen alfabe. Fenike alfabesi ile çok benzer. Günümüzde kullanılan modern kare alfabe ile harfler birebir karşılık gelmektedir. Eski metinlerde hareke gibi işaretler bulunmaz. Bunların 7.-10. yylar arasında eklenildiği genel görüş. (Arapçayla benzer.) Fakat modern kare alfabe daha eskiye dayanmakta. Milatten önceki yüzyıllarda yazıldığı tahmin edilen Ölü Deniz Yazmalarında bulunan Tevrat'a ait parçalarda çoğunlukla modern alfabe kullanıldığı aktarılmaktadır. Fakat mesela Latince harflerle YHWH olarak sembolize edilen kelime Tanrı'nın özel ismi olarak düşünüldüğü için modern alfabe ile yazılan parçalarda bile bu kelime eski alfabe ile yazılmıştır. Eski mushaflarda söz konusu kelime için farklı işaretler ve noktalar kullanılması gibi durumlar da söz konusudur.
Eski alfabeye 2000 yıldan fazla bir zaman önce kasıtlı olarak din eliti tarafından geçilmiş gibi gözükmekte. Amaç diğer insanların metinleri anlamasını engellemek. Zaten kendileri pek anlayamadıkları için alakasız insanların metni kendilerinden daha iyi anlaması hoşlarına gitmemiş olabilir. Şekillerin değişmesi bir şeyi değiştirmiyor gibi gelebilir. Ama bu şekiller aynı dönemdeki diğer alfabelerde aynı anlama gelen şekillerle çok benziyordu. Bu metinler öyle harf harf okunan metinler değildi. Şekillerin karşılık geldiği anlamlar üzerinden okunuyordu.
Bir başka ihtimal ise kutsal metinlerin yasaklanması sonucunda İbranice olduğu anlaşılmaması için alfabe değiştirilmesi olabilir.
Selçuklu dönemleri civarında kutsal metinlerin ana dilde okunabileceği farkedilmiş ve İbranice kutsal metinler bu şekilde anlaşılmaya çalışılmıştır. Hatta Karamonoğulları döneminde Türkçe dışındaki diller yasaklanmıştır. Bu durum gayet açıktır. Zira Alper, Alperen, Alparslan gibi Alp ile başlayan özel isimlerin bir çoğu Tevrat kökenli olabilir. Hatta bazı Alp ile başlayan isimlerin “Alep” isimli harfin yanlış okunması sonucunda ortaya çıkmış olması ihtimali bile vardır. Örneğin Arslan kelimesinin başında “Alep” harfi bulunmaktadır. Bu durum kelimenin Arslan yerine Alparslan şeklinde okunmasına yol açmış olabilir. Bu harf aslında erme, kesilme safhasına gelen hayvan anlamından referans almaktadır. (Büyük olasılıkla. Eski topluluklarda o bölgede kurbanlık hayvanlar aşırı kutsallaştırıldığı için bu kelimeler daha sonrada daha genel kutsal anlamlarla ilişkilendirilmiş olabilir. Sonuç olarak da Türkler bu isimleri özel isimler olarak dünüşüp kendi okudukları şekilde kullanılmış gibi gözükmekte.) Örneğin Alperen'in başındaki Alp'i kaldırırsanız Eren olur. bu da Harun (𐤀𐤄𐤓𐤍) kelimesi ile çok benzer şekilde okunur. Bu ismin İbranice okunuşu baya isabetli gibi gözükmekte. Çok yaygın kullanılan bir isim olduğu için heralde. Söz konusu “Alep” harfi kelimeleri ayrıştırmak için. Büyük ihtimalle sesi yoktur. Bu durum kelimeler boşluklu yazılmaya başladıktan sonra bu harfin özelliği unutulduğu içindir. Ayrıca modern alfabede bazı harfler kelimelerin sonunda geldiğinde bunu belli edilecek şekilde farklı şekillerde yazılmıştır.
Mesela "Alfabe"/"Alphabet" kelimesi de “Alep”/"Alfa" kökünden türemektedir. Tüm harfleri içeren tam set anlamındadır. Türkçe Al+ıp şeklinde türemektedir. Allah'ın alması ile bu dünya hayatı tamamlanacağı için (ya da ideal olarak) daha sonra böyle bir anlam evrilmiş gibi gözükmektedir. Ya da bu şekilde dizeyn edilmiş de olabilir. İbranice: El, Elohim; Arapça Allah kelimeleri Türkçe al- (=el) kökünden türer.
Modern alfabeye eklenen işaretlerin göz ardı edilerek Tevratın anlaşılabilmesi gerekmektedir. Zaten bunların seslendirme için olduğu düşünülse de halihazırda genel görüş olan bu işaretler olmaksızın bağlama muhtaç olunduğu düşünçesi mantıksızdır. Aynı yazılan bir kelimenin farklı anlamları varsa bile bu anlamların birbirleri ile bağlantısı olması beklenir.
Aşağıdaki tablo yıldız ile belirtilen istisnalar haricinde halihazırdaki literatüre göre hazırlanmıştır. Bu harflerin bir çoğunun okunuşları şu anki haliyle tabi ki de doğru değildir.
| İsmi | Paleo | Modern | Ses | Sembolik anlamları |
|---|---|---|---|---|
| Alep | 𐤀 | א | Tam. Kesilme zamanı gelen, kurbanlık. Kirpik?([1]) [2] | |
| Bet | 𐤁 | ב | /b/, /v/ | ev, çadır, konaklama |
| Jimel | 𐤂 | ג | /g/ | deve, kaldırma, gurur |
| Dalet | 𐤃 | ד | /d/ | kapı, geçit, hareket |
| He | 𐤄 | ה | Han/Lan (*) | Yele, şahıs/aktör (*) (lion, arslan, kaplan, sırtlan) |
| Vav | 𐤅 | ו | /v/, /w/, /u/, /o/ | Bağlantı, çivi, kanca |
| Zayin | 𐤆 | ז | /z/ | kılıç, pulluk, kesme/yarma |
| Het | 𐤇 | ח | /ħ/ (gırtlaktan) | duvar, çit, kapsama |
| Tet | 𐤈 | ט | |Tu- (*) | kap, çevreleme |
| Yod | 𐤉 | י | rs/z / ş? (*) | kol, el, iş, niyet |
| Kaph | 𐤊 | כ/ך | |ko- (*) ? | açık avuç, bükme, izin |
| Lamed | 𐤋 | ל | /l/ | asa, otorite |
| Mem | 𐤌 | מ/ם | /m/ | su, kaos, üstünlük |
| Nun | 𐤍 | נ/ן | /n/ | tohum, devam, varis |
| Samekh | 𐤎 | ס | -gan ? (*) | hazırlık, destek, güven |
| Ayn | 𐤏 | ע | /ʕ/ (gırtlaktan) | göz, algılama, tecrübe |
| Pe | 𐤐 | פ/ף | /p/, /f/ | ağız, söz, konuşma, iletişim |
| Tsath | 𐤑 | צ/ץ | /ts/ | olta, yakalama, arzu, (yılan?) |
| koph | 𐤒 | ק | Tan? (*) | daire, zaman, güneş konumu |
| Reş | 𐤓 | ר | p/b / r? (*) | kafa, baş, önder |
| Şin | 𐤔 | ש | |Se- (*) | diş, keskin, tüketme |
| Tav | 𐤕 | ת | Tin/Çın? (*) | işaret, söz/anlaşma |
(* ile belirtilen hücreler editörün kendi tahminidir. Ya da genel görüş olmayabilir.)
Bu ifadenin Tanrı anlamına gelmesi çok güçlü bir ihtimal gibi duruyor. (Özel isim gibi değil direkt anlam olarak.)
Bu kelime “Allah” olabilir ama bir ihtimal olarak not alıyorum çok kontrol etmedim. Genel olarak her türlü alma işlemini yapan için de kullanılıyor olabilir. Tevratta şu anda Arapça Allah kelimesinin karşılığı olduğu düşünülen kelime Olhan/Olla veya olduran gibi bir anlama karşılık geliyor olabilir. (Benzer bir kelime, Arapçadaki ekber kelimesine karşılık geliyor. İngilizcedeki all kelimesi alfa harfinin anlamından geliyor gibi gözüküyor. Allur)
Bu kelimenin yanlış anlaşılması Gnosticlerdeki yılanın Tanrı ile ilişkilendirilmesi durumuna sebep olmuş olabilir.
Bu kelimen büyük ihtimalle özel isim olmamakla bereber büyük ihtimalle Tanrıya referens da değil. Hatta Kuranda büyük ihtimalle bu kelimenin Tanrı için kullanılmasına yönelik bir atıf bile var.
[1]: Büyük ihtimalle bu harf kirpiğe çok benzediği için yanlış anlaşılması sonucunda şifre/yazı ve Hristiyanlıkla ilişkili Crypt kelimesi ortaya çıkmıştır. Bu harfin oluşturduğu tam anlaşılamama sorunu dolayısıyla anlaşılmayan kısımlar zamanla kirpik kelimesi ile eşleşmiş ve zamanla şifreli anlamı evrilmiştir.
[2]: İngilizce Elephant: fil
https://en.wikipedia.org/wiki/Paleo-Hebrew_Leviticus_Scroll